Do ustawy – Prawo energetyczne została wprowadzona nowa kategoria rękojmi prawidłowego wykonywania działalności gospodarczej, w kontekście posiadanej koncesji lub postępowania o udzielenie koncesji.
Odmowa udzielenia koncesji
Zgodnie z art. 33 ust. 3d ustawy – Prawo energetyczne Prezes URE może odmówić udzielenia koncesji wnioskodawcy, który nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją. Jednocześnie wprowadzono art. 35a ustawy – Prawo energetyczne zgodnie z którym, przed podjęciem decyzji w sprawie udzielenia koncesji lub jej zmiany Prezes URE może dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji lub jej zmianę w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją oraz czy daje rękojmię prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją.
Cofnięcie posiadanej koncesji
Rozszerzony został także katalog sytuacji, gdy Prezes URE może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres określony w art. 41 ust. 4 ustawy – Prawo energetyczne poprzez dodanie nowej przesłanki – czyli w przypadku stwierdzenia, że koncesjonariusz nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją.
Rękojmia prawidłowego wykonywania działalności – uzasadnienie wprowadzanych zmian
W druku nr 3237 – uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw wskazano, iż „powyższe zmiany mają na celu odpowiedź na potrzebę nadania Prezesowi URE możliwości oceny całokształtu okoliczności faktycznych i prawnych wnioskodawcy, tak ażeby koncesje były udzielane przedsiębiorstwom, które dają rękojmie prawidłowego wykonywania działalności nimi objętej.
Ponadto projektowane zmiany nawiązują do utrwalonego orzecznictwa na tle art. 50 pkt 2 nieobowiązującej już ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2168, z późn. zm.), zgodnie z którym brak dawania rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją mógł stanowić samodzielną podstawę do odmowy udzielenia koncesji (tak np. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2008 r., sygn. akt VI ACa 1230/07; w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2007 r., sygn. akt VI ACa 1019/07). Należy podkreślić, że odmowa udzielenia koncesji na tle projektowanych przepisów odnosi się w szczególności do sytuacji prawomocnego skazania za przestępstwa mające związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i świadczące o braku dawania rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją.
Co więcej, dzięki projektowanej regulacji zwiększony zostanie zakres okoliczności objętych kontrolą Prezesa URE, co pozwoli na nieudzielenie lub cofnięcie koncesji wobec podmiotów, co do których istnieją uzasadnione okoliczności, że nie będą prawidłowo wykonywać działalności gospodarczej objętej koncesją. W szczególności, przedmiotowa regulacja pozwoli Prezesowi URE na szybsze reagowanie w sytuacji bardzo licznych skarg odbiorców na działania naruszające ich prawa, takie jak celowe i na szeroką skalę wprowadzanie odbiorców w błąd. Zwiększy się zatem zakres ochrony rynku i odbiorców, zwłaszcza w gospodarstwach domowych.”