Nowy rodzaj gwarancji pochodzenia dla ciepła i chłodu
Do polskiego porządku prawnego wprowadzone zostają od początku 2024 roku gwarancje pochodzenia dla ciepła oraz chłodu – wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii.
Jaka produkcja zostanie objęta gwarancjami pochodzenia
Gwarancja pochodzenia wytworzonych z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii uzyskamy nie tylko dla energii elektrycznej ale także dla ciepła oraz chłodu a także biometanu, wodoru odnawialnego, biogazu, biogazu rolniczego.
Gwarancje pochodzenia wydawane będą w postaci elektronicznej i będą jedynym dokumentem poświadczającym odbiorcy końcowemu, że określona w tym dokumencie ilość ciepła albo chłodu została wytworzona z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii i wprowadzona do sieci ciepłowniczej.
Jeżeli więc nasz odbiorca końcowy będzie chciał potwierdzić, że korzysta z ciepła odnawialnego to będzie mógł to zrobić poprzez uzyskanie gwarancji pochodzenia.
Pamiętajmy, że z gwarancji pochodzenia nie wynikają prawa majątkowe, ale gwarancje pochodzenia są zbywalne.
Dwa etapy wydawania gwarancji pochodzenia dla ciepła odnawialnego
Etap weryfikacyjny – przed jednostką akredytowaną lub przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła
Wytwórca ciepła albo chłodu wytworzonego w instalacji odnawialnego źródła energii występuje z wnioskiem o wydanie gwarancji pochodzenia do przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła albo chłodu, na którego obszarze działania została przyłączona instalacja odnawialnego źródła energii.
Jeżeli wnioskodawcą jest samo przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła albo chłodu to wniosek kieruje do jednostki akredytowanej. Wniosek należy złożyć w terminie 30 dni od dnia zakończenia wytwarzania objętej wnioskiem ilości ciepła albo chłodu.
Jednostka akredytowana lub przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła musi w terminie 30 dni dokonać weryfikacji wniosku w określonym zakresie, wynikającym z wymagań które musi spełniać wniosek.
Weryfikowane są:
1) oznaczenie wytwórcy ciepła albo chłodu;
2) określenie lokalizacji, rodzaju oraz łącznej mocy zainstalowanej instalacji odnawialnego źródła energii, w której została wytworzone ciepło albo chłód, a także wskazanie wykorzystywanego w tych instalacjach rodzaju lub nośnika pierwotnego energii;
3) określenie okresu, obejmującego jeden lub więcej następujących po sobie miesięcy kalendarzowych danego roku, w którym ciepło albo chłód zostały wytworzone z odnawialnych źródeł energii w instalacji odnawialnego źródła energii, ze wskazaniem daty rozpoczęcia i zakończenia ich wytwarzania, przy czym okres ten nie może być dłuższy niż 6 miesięcy.
4) data wytworzenia po raz pierwszy ciepła albo chłodu z odnawialnych źródeł energii;
5) rodzaj lub nośnik energii objęty wnioskiem oraz odnawialne źródło energii, z których ta energia została wytworzona.
Etap właściwy – wydawania gwarancji przed Prezesem URE
W terminie 30 dni od dnia jego otrzymania wniosku od wytwórcy – jednostka akredytowana lub przedsiębiorstwo energetyczne zajmującym się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła przekazuje wniosek Prezesowi URE, wraz z potwierdzeniem, ustalonej na podstawie wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, ilości ciepła albo chłodu, wprowadzonych do sieci.
W przypadku gdy wniosek o wydanie gwarancji pochodzenia nie zawiera wszystkich wymaganych danych lub zawiera błędy, Prezes URE niezwłocznie wzywa wnioskodawcę odpowiednio do uzupełnienia wniosku lub usunięcia błędów w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Nieuzupełnienie braków lub nieusunięcie błędów we wniosku w wyznaczonym terminie skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpoznania.
Prezes URE wydaje gwarancję pochodzenia w terminie 30 dni od dnia przekazania kompletnego wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła lub chłodu, lub przez jednostkę akredytowaną.
Wydanie gwarancji pochodzenia
Gwarancję pochodzenia wydaje się za wytworzoną energię z dokładnością do 1 MWh. Dotyczy to również ciepła i chłodu pomimo tego że dla tych mediów standardową jednostką rozliczeniową jest gigadżul. Gwarancję pochodzenia wydaje się w postaci elektronicznej i przekazuje się bezpośrednio do rejestru gwarancji pochodzenia, który prowadzi aktualnie Towarowa Giełda Energii. Gwarancję pochodzenia oznacza się indywidualnym numerem, zawiera się w niej dane które były wymagane na etapie wniosku oraz określa się termin jej ważności.
Gwarancję pochodzenia niewymagającą rozdzielenia lub gwarancję pochodzenia powstałą na skutek rozdzielenia (jeżeli produkowano kilka rodzajów energii), wpisuje się na konto wytwórcy w rejestrze gwarancji pochodzenia.
Gwarancja pochodzenia jest ważna przez okres 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania w instalacji odnawialnego źródła energii objętych wnioskiem o wydanie gwarancji pochodzenia ciepła albo chłodu i po tym okresie nie może zostać przeniesiona (nie może być przedmiotem obrotu).
Oczywiście może dochodzić do przenoszenia gwarancji pochodzenia na inne podmioty – ale w przypadku ciepła przeniesienie gwarancji pochodzenia ciepła albo chłodu może nastąpić wyłącznie na rzecz podmiotu przyłączonego do tej samej sieci ciepłowniczej. Przeniesienie gwarancji pochodzenia następuje z chwilą dokonania odpowiedniego wpisu w rejestrze gwarancji pochodzenia.
Umorzenie gwarancji pochodzenia
Celem wprowadzenia instytucji gwarancji pochodzenia jest potwierdzenie korzystania z ciepła lub chłodu odnawialnego przez odbiorcę końcowego. Aby jednak móc skorzystać z takiej gwarancji należy najpierw dokonać jej umorzenia. Gwarancja pochodzenia może zostać umorzona w okresie 18 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania ciepła albo chłodu objętych wnioskiem o wydanie gwarancji pochodzenia.
Należy pilnować tego terminu, albowiem w przypadku gdy gwarancja pochodzenia nie zostanie umorzona przed upływem okresu to wygasa i w rejestrze gwarancji pochodzenia zostaje oznaczona jako wygaszona.
Czyli poinformowanie odbiorcy końcowego o pochodzeniu ciepła lub chłodu dla których wydano gwarancję pochodzenia, jest możliwe jedynie po jej uprzednim umorzeniu i uzyskaniu potwierdzenia. Posiadacz gwarancji pochodzenia (wytwórca albo inny podmiot na rzecz którego wytwórca zbył gwarancję pochodzenia), dokonuje jej umorzenia przez złożenie w rejestrze gwarancji pochodzenia dyspozycji umorzenia. Umorzenie gwarancji pochodzenia następuje z chwilą zarejestrowania dyspozycji umorzenia w rejestrze gwarancji pochodzenia. Towarowa Giełda Energii na wniosek podmiotu, który dokonał umorzenia gwarancji pochodzenia, zawierający wskazanie indywidualnego numeru umorzonej gwarancji, potwierdzi temu podmiotowi umorzenie takiej gwarancji, w terminie 10 dni roboczych od dnia wpłynięcia wniosku. We można określić przyczynę, dla której dokonano umorzenia gwarancji pochodzenia. W konsekwencji odbiorca końcowy powinien móc uzyskać certyfikat wydany przez Rejestr Gwarancji Pochodzenia TGE.
Więcej na ten temat:
Informacje o rejestrze gwarancji pochodzenia https://www.tge.pl/regulacje#rejestry
Serwis informacyjny Prezesa URE – https://www.ure.gov.pl/pl/oze/gwarancje-pochodzenia
European Energy Certificate System https://www.aib-net.org/