Istotne zmiany w zakresie procedury udzielania i cofania koncesji przez Prezesa URE
Z dniem 1 sierpnia 2016 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 lipca 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1052), która istotnie nowelizuje wymagania dotyczące uzyskania koncesji na działalność energetyczną.
Najważniejsze zmiany dotyczą kwestii udokumentowania niekaralności w toku postępowania o udzielenie koncesji oraz udzielania koncesji na na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą.
Po dokonanej nowelizacji – brzmienie art. 33 ustawy – Prawo energetyczne jest następujące (oznaczono zmieniane elementy przepisu):
1. Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który:
1) ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Turcji;
2) dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania;
3) ma możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności;
4) zapewni zatrudnienie osób o właściwych kwalifikacjach zawodowych, o których mowa w art. 54;
5) uzyskał decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej, o której mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących.
1a. Prezes URE udziela koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą wnioskodawcy, który:
1) posiada własne pojemności magazynowe lub
2) zawarł umowę przedwstępną o świadczenie usługi magazynowania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, o których mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz.U. Nr 52, poz. 343, z późn. zm.305)), w wielkości ustalonej zgodnie z art. 25 ust. 2 tej ustawy, lub
3) został zwolniony z obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy wymienionej w pkt 2.
1b. Prezes URE udziela koncesji na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą wnioskodawcy, który:
1) ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nabywa paliwa ciekłe na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach oddziału z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej utworzonego na warunkach i zasadach określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej i nabywa paliwa ciekłe na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej przez ten oddział;
2) złożył zabezpieczenie majątkowe, o którym mowa w art. 38a;
3) jest zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług zgodnie z art. 97 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710, 846, 960 i 1052);
4) posiada własne pojemności magazynowe lub zawarł umowę przedwstępną o magazynowanie zapasów obowiązkowych paliw, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy wymienionej w ust. 1a pkt 2, albo posiada zgodę Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych lub ministra właściwego do spraw energii na zawarcie odpowiednio umowy, o której mowa w art. 11 lub art. 11a ust. 5 tej ustawy.
1c. Przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja na podstawie zawartej umowy przedwstępnej lub zgody, o której mowa w ust. 1b pkt 4, jest obowiązane powiadomić Prezesa URE o zawarciu tej umowy, w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia, a także o każdej nowo zawartej umowie, o której mowa w art. 10 i art. 11 ustawy wymienionej w ust. 1a pkt 2, w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia, w całym okresie posiadania koncesji.
2. Uzyskanie koncesji, o której mowa w ust. 1, nie zwalnia z obowiązku uzyskania innych koncesji lub zezwoleń wymaganych na podstawie odrębnych przepisów.
3. Nie może być wydana koncesja wnioskodawcy:
1) który znajduje się w postępowaniu upadłościowym lub likwidacji;
2) któremu w ciągu ostatnich 3 lat cofnięto koncesję na działalność określoną ustawą z przyczyn wymienionych w art. 58 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej lub którego w ciągu ostatnich 3 lat wykreślono z rejestru działalności regulowanej z przyczyn, o których mowa w art. 71 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;
3) skazanemu prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, mające związek z prowadzoną działalnością gospodarczą;
4) który po dniu złożenia wniosku został wykreślony z rejestru podatników podatku od towarów i usług.
5)skazanemu prawomocnym wyrokiem za przestępstwo skarbowe polegające na zmianie przeznaczenia paliw ciekłych, powodujące uszczuplenie należności publicznoprawnej wielkiej wartości albo skazanemu za takie przestępstwo skarbowe, gdy wartość przedmiotu czynu zabronionego jest wielka;
6) jeżeli inny podmiot posiadający wobec niego znaczący wpływ lub sprawujący nad nim kontrolę albo współkontrolę w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 34-36 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, został w ciągu ostatnich 3 lat prawomocnie skazany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe mające związek z przedmiotem działalności gospodarczej określonej ustawą, z uwzględnieniem pkt 5.
3a. W przypadku wnioskodawcy będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, albo przedsiębiorcą zagranicznym lub przedsiębiorcą zagranicznym prowadzącym działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach oddziału z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej utworzonego na warunkach i zasadach określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, warunek, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, dotyczy również członków zarządów, rad nadzorczych oraz osób uprawnionych do ich reprezentowania.
3b. (uchylony).
3c. Prezes URE zawiesza postępowanie o udzielenie koncesji w przypadku wnioskodawcy, wobec którego wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów w sprawie popełniania przestępstwa lub przestępstwa skarbowego mającego związek z przedmiotem działalności gospodarczej określonej ustawą lub gdy wydano takie postanowienie wobec osób oraz członków, o których mowa w ust. 3a, do czasu zakończenia postępowania.
4.(uchylony)
5. Prezes URE, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw energii, informuje Komisję Europejską o przyczynach odmowy udzielenia wnioskodawcy koncesji.
Jednocześnie w przepisach przejściowych wskazano – art. 6 ustawy przywołanej na wstępie:
1. Przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja na wytwarzanie paliw ciekłych lub obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, niespełniające warunków, o których mowa w art. 33 ust. 1b pkt 1 i 3 ustawy Prawo energetyczne, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, są obowiązane do dostosowania prowadzonej działalności do tych warunków oraz do złożenia wniosku o zmianę tej koncesji, w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydaje decyzję w sprawie koncesji na wytwarzanie paliw ciekłych lub obrót paliwami ciekłymi z zagranicą na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
3. Do czasu wydania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzji, o której mowa w ust. 2, przedsiębiorstwa energetyczne mogą prowadzić działalność polegającą na wytwarzaniu paliw ciekłych lub na obrocie paliwami ciekłymi z zagranicą na podstawie koncesji na wytwarzanie paliw ciekłych lub obrót paliwami ciekłymi z zagranicą wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2016 r.
4. W przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne nie złoży w terminie wniosku, o którym mowa w ust. 1, koncesja udzielona temu przedsiębiorstwu na wytwarzanie paliw ciekłych lub obrót paliwami ciekłymi z zagranicą wygasa z mocy prawa z dniem upływu terminu do złożenia wniosku o zmianę koncesji.
Zmianie uległ również art. 35 ustawy – Prawo energetyczne i po nowelizacji brzmienie jest następujące (oznaczono zmieniane elementy przepisu):
1. Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać w szczególności:
1) oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania, a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu przedsiębiorcy – również ich imiona i nazwiska;
2) określenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej działalności, na którą ma być wydana koncesja, oraz projekt planu, o którym mowa w art. 16;
3) informacje o dotychczasowej działalności wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3 lat, jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą;
4) określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności;
5) określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję, w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem;
6) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile przedsiębiorca taki numer posiada, lub numer równoważnego rejestru państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Turcji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP).
1a. Wniosek o udzielenie koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą powinien ponadto określać prognozowaną wielkość przywozu gazu ziemnego oraz sposób utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodnie z ustawą wymienioną w art. 33 ust. 1a pkt 2, lub zawierać informację o wydaniu przez ministra właściwego do spraw energii decyzji, o której mowa w art. 24 ust. 5a tej ustawy, wraz z dołączoną kopią tej decyzji.
1b. Wnioskodawca, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej wyłącznie w zakresie wywozu gazu ziemnego, jest zwolniony z obowiązku dołączenia do wniosku o udzielenie koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą informacji o wydaniu przez ministra właściwego do spraw energii decyzji, o której mowa w art. 24 ust. 5a ustawy wymienionej w art. 33 ust. 1a pkt 2.
1c. Wniosek o udzielenie koncesji na wytwarzanie paliw ciekłych oraz koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą powinien ponadto zawierać, odpowiednio do rodzaju działalności:
1) wskazanie prognozowanej wielkości produkcji lub przywozu paliw ciekłych na okres co najmniej 3 lat;
2) opis sposobu utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw, o których mowa w art. 5 ustawy wymienionej w art. 33 ust. 1a pkt 2, na okres co najmniej 3 lat;
3) opis sposobu realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, o którym mowa w art. 23 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych na okres co najmniej 3 lat;
4) dane osób uprawnionych lub wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania wnioskodawcy, obejmujące:
a) imię i nazwisko,
b) datę i miejsce urodzenia,
c) obywatelstwo,
d) numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), o ile został nadany,
e) serię i numer paszportu albo innego dokumentu stwierdzającego tożsamość,
f) adres zamieszkania;
5) listę wspólników lub akcjonariuszy, posiadających co najmniej 20% udziałów lub akcji, w przypadku wnioskodawcy innego niż osoba fizyczna;
6) wskazanie miejsca magazynowania zapasów, o których mowa w pkt 2, oraz tytuł prawny do powierzchni magazynowej, w której te zapasy będą magazynowane, lub kopię umowy przedwstępnej, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 33 ust. 1a pkt 2, lub kopię decyzji Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych lub ministra właściwego do spraw energii zawierającej zgodę na zawarcie odpowiednio umowy, o której mowa w art. 11 lub art. 11a ust. 5 tej ustawy;
7) zaświadczenie o zarejestrowaniu wnioskodawcy jako podatnika podatku od towarów i usług.
2. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność polegającą na wytwarzaniu paliw ciekłych lub obrocie paliwami ciekłymi z zagranicą jest zobowiązane złożyć, przed udzieleniem koncesji, zabezpieczenie majątkowe, o którym mowa w art. 38a.
3. Prezes URE odmawia udzielenia koncesji, gdy wnioskodawca nie spełnia wymaganych przepisami warunków.
Znowelizowano również art. 37 ustawy – Prawo energetyczne i po nowelizacji brzmienie jest następujące (oznaczono zmieniane elementy przepisu):
1. Koncesja powinna określać:
1) podmiot i jego siedzibę lub miejsce zamieszkania;
2) przedmiot oraz zakres działalności objętej koncesją;
3) datę rozpoczęcia działalności objętej koncesją oraz warunki wykonywania działalności;
4) okres ważności koncesji;
5) szczególne warunki wykonywania działalności objętej koncesją, mające na celu właściwą obsługę odbiorców, w zakresie:
a) zapewnienia zdolności do dostarczania paliw lub energii w sposób ciągły i niezawodny, przy zachowaniu wymagań jakościowych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1-4, 7 i 8,
b) powiadamiania Prezesa URE o niepodjęciu lub zaprzestaniu bądź ograniczeniu prowadzenia działalności objętej koncesją, w okresie jej obowiązywania;
6) zabezpieczenie ochrony środowiska w trakcie oraz po zaprzestaniu koncesjonowanej działalności;
7) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile przedsiębiorca taki numer posiada, lub numer równoważnego rejestru państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Turcji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP).
1a. W przypadku koncesji, o której mowa w art. 33 ust. 1b, koncesja określa ponadto numer, za pomocą którego podmiot jest identyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług, nadany zgodnie z art. 97 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
1b.W przypadku koncesji, o której mowa w art. 33 ust. 1b, udzielanej przedsiębiorcy zagranicznemu prowadzącemu działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach oddziału z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej utworzonego na warunkach i zasadach określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej dane wskazane w ust. 1 pkt 1, 2 i 7 oraz ust. 1a dotyczą oddziału tego przedsiębiorcy.
1c. Przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane zgłaszać Prezesowi URE zmiany danych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w art. 35 ust. 1c pkt 5 i 7, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian.
2. Koncesja powinna ponadto określać warunki zaprzestania działalności przedsiębiorstwa energetycznego po wygaśnięciu koncesji lub po jej cofnięciu.
3.(uchylony)
Jednocześnie dokonano zmian w art. 41 ustawy – Prawo energetyczne i po nowelizacji brzmienie jest następujące (oznaczono zmieniane elementy przepisu):
1. Prezes URE może zmienić warunki wydanej koncesji na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego.
2. Prezes URE cofa koncesję w przypadkach:
1) określonych w art. 58 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;
2) cofnięcia przez właściwego naczelnika urzędu celnego zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego lub jego wygaśnięcia, jeżeli przed wygaśnięciem podmiot nie uzyskał nowego zezwolenia, w trybie i na zasadach określonych w przepisach odrębnych – w odniesieniu do działalności objętej tym zezwoleniem;
3) w przypadku zmiany, w zakresie określonym w ustawie, warunków wykonywanej działalności gospodarczej objętej koncesją.
2a. Prezes URE cofa koncesję na obrót gazem ziemnym z zagranicą również w przypadku nieutrzymywania, przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przywozu gazu ziemnego w celu jego dalszej odsprzedaży odbiorcom, zapasów obowiązkowych gazu ziemnego lub niezapewnienia ich dostępności zgodnie z art. 24 ust. 1 i 2, art. 24a oraz art. 25 ust. 2 albo ust. 5 ustawy wymienionej w art. 33 ust. 1a pkt 2.
2b. Prezes URE cofa koncesję na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą również w przypadku:
1) niespełniania przez przedsiębiorstwo energetyczne któregokolwiek z warunków, o których mowa w art. 33 ust. 1 lub 1b, lub w przypadku wystąpienia okoliczności, o których mowa w art. 33 ust. 3;
2) posługiwania się w obrocie paliwami numerem identyfikacyjnym innym niż określony w koncesji zgodnie z art. 37 ust. 1a.
3. Prezes URE cofa koncesję albo zmienia jej zakres w przypadkach określonych w art. 58 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
4. Prezes URE może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres:
1) w przypadkach określonych w art. 58 ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej;
2) w przypadku podziału przedsiębiorstwa energetycznego lub jego łączenia z innymi podmiotami;
3) w przypadku niewykonania obowiązku, o którym mowa w art. 33 ust. 1c lub w art. 37 ust. 1c.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, Prezes URE powiadamia o cofnięciu koncesji właściwego dla podatnika naczelnika urzędu celnego.
Uszczegółowiono również zapisy dotyczące uiszczania kar nakładanych przez Prezesa URE
Zgodnie z dodanym art. 56 ust. 6b ustawy – Prawo energetyczne karę pieniężną, uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja Prezesa URE o wymierzeniu kary pieniężnej stała się prawomocna.
Cały tekst nowelizacji dostępny jest na stornie: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1052/1
Zmiany zostały opisane również w Komunikacie Prezesa URE nr 33/2016.
